| Sirkü No | 2025/222 |
| Resmi Gazete Tarihi | - |
| Resmi Gazete Sayısı | - |
| Konu | AB ve ABD, Ticaret ve Yatırıma İlişkin Ortak Bildiri |
Konunun Özeti:
21 Ağustos’ta Avrupa Birliği (AB) ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD), “Karşılıklı, Adil ve Dengeli Ticaret İçin Çerçeve Anlaşması” hakkında ortak bir bildiri yayımlanmıştır.
Yeni gümrük rejimi (tarife sistemi)
-
ABD, AB’den gelen ihracatın büyük çoğunluğu için (otomobiller, ilaçlar, yarı iletkenler [bilgisayar çipleri], kereste) en fazla %15 gümrük vergisi uygulayacaktır.
-
Şu anda %15 veya daha yüksek oranda En Çok Kayrılan Ülke (Most Favoured Nation - MFN) tarifesi (yani tüm ülkelere eşit şekilde uygulanan asgari gümrük vergisi) uygulanmakta olan sektörlere ek vergi konulmayacaktır.
-
Bazı ürünler (örneğin mantar meşesi [cork], uçak ve parçaları, jenerik ilaçlar [patent süresi dolmuş ilaçlar]) sadece MFN tarifelerine tabi olacak ve bu uygulama 1 Eylül’den itibaren geçerli olacaktır. Taraflar bu uygulamayı ileride genişletmeyi taahhüt etmişlerdir.
-
Buna karşılık AB, ABD’nin sanayi ürünlerindeki vergileri kaldıracak ve ABD tarım ve deniz ürünlerine (süt ürünleri, domuz eti, kuruyemiş, işlenmiş ıstakoz) ayrıcalıklı erişim sağlayacaktır.
Tarifelerin ötesinde iş birliği
-
AB, ABD’den daha fazla sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG), petrol, nükleer ürün ve yapay zekâ (AI) çipi satın alacaktır.
-
Savunma alanında ABD’den daha fazla alım yapılacaktır.
-
Avrupa şirketleri 2028’e kadar ABD’ye ek 600 milyar avro yatırım yapacaktır.
-
AB ve ABD, teknik standartların tanınması, siber güvenlik, dijital ticaret, işçi hakları, sürdürülebilirlik ve tedarik zinciri güvenliği konularında iş birliğini derinleştirecektir.
-
Çelik ve alüminyumda küresel kapasite fazlasını önlemeye yönelik ortak çözümler aranacaktır.
Ek açıklamalar (Avrupa Komisyonu)
Komisyon, anlaşmanın kapsamı ve etkileri hakkında bir “Soru-Cevap” metni yayımlamıştır. Burada şunlar yer almaktadır;
-
CBAM (Karbon Sınırda Düzenleme Mekanizması), CSDDD (Kurumsal Sürdürülebilirlik Durum Tespiti Direktifi) ve EUDR (AB Ormansızlaşma Yönetmeliği) gibi düzenlemelerde ABD’ye verilen muamele açıklanmıştır.
-
ABD, EUDR kapsamında “düşük riskli ülke” olarak değerlendirilecektir.
-
CBAM ve CSDDD kapsamında ABD’ye herhangi bir ayrıcalık veya taviz verilmedi. ABD şirketleri, AB’nin karbon ve sürdürülebilirlik düzenlemelerinde diğer ülkelerden farklı muamele görmeyecektir. Bu konularda görüşmeler ve uygulama detayları hâlâ devam etmektedir.
-
ABD, otomobiller ve otomobil parçalarındaki %27,5’lik vergiyi %15’e düşürmeyi taahhüt etmiştir.
-
AB, ABD’den tarım ve gıda ürünlerinde (örneğin süt ürünleri, kuruyemiş, işlenmiş gıdalar) daha fazla ithalata kapı açacak, ancak “hassas ürünler” (et, tavuk, pirinç gibi) anlaşmaya dâhil edilmeyecektir.
-
AB, ABD’den 3 yıl içinde 750 milyar dolar değerinde enerji ürünü (LNG, petrol, nükleer yakıt) ve 40 milyar € değerinde yapay zekâ çipi almayı planlamaktadır.
-
Çelik ve alüminyumda, küresel kapasite fazlasına karşı ortak önlem (örneğin tarife kotası) getirilecektir.
Lojistik sektörü için etkiler
Bu anlaşma, ABD’de yürürlüğe giren kapsamlı tarife reformlarıyla aynı döneme denk gelmektedir.
-
ABD, 800 dolarlık “de minimis eşiğini” (gümrük vergisinden muaf minimum değer) askıya almıştır.
-
Tüm ticaret ortaklarına karşı karşılıklı tarife uygulamaya başlamıştır.
Sonuç
AB-ABD anlaşması ticarete istikrar getirse de, gümrük işlemleri artık daha fazla uyum, belge ve kontrol gerektirecektir.
Çerçeve Anlaşma, şimdilik AB-ABD ticaretinde belirsizlikleri azaltarak düzen ve öngörülebilirlik sağladı. Ancak yeni kurallar, lojistik sektörü için daha yüksek maliyet, daha sıkı uyum yükümlülükleri ve artan iş yükü anlamına gelmektedir.
Avrupa Komisyonu, üye devletlerin ve Avrupa Parlamentosu’nun desteğiyle, bu anlaşmayı hızla uygulamaya koyarak bağlayıcı bir hukuki metin hâline getirmeyi hedeflemektedir.
Saygılarımızla,
Obdan Sistem Gümrük Müşavirliği
Hukuk Departmanı